Przyszłość Unii Europejskiej – Parlament chce zmiany traktatów

22-11-2023 - Po Konferencji w sprawie przyszłości Europy i w związku z niespotykanymi wcześniej wyzwaniami i wieloma kryzysami posłowie przedstawiają propozycje zmian w Unii.

Parlament popiera reformy, które zwiększą zdolność Unii do działania. Sprawią też, że obywatele będą mieć większy udział w podejmowaniu decyzji. Oto najważniejsze propozycje posłów:

  • bardziej dwuizbowy charakter procesu podejmowania decyzji oraz mniej sytuacji impasu w Radzie poprzez większą liczbę decyzji podejmowanych większością kwalifikowaną i w drodze zwykłej procedury ustawodawczej;
  • pełne prawo inicjatywy ustawodawczej dla Parlamentu; Parlament jako współprawodawca przy tworzeniu długoterminowego budżetu;
  • przegląd przepisów o składzie Komisji (która miałaby otrzymać nową nazwę - Europejski Organ Wykonawczy), m.in. o wyborze przewodniczącego Komisji (odwrócenie aktualnego procesu - przewodniczącego mianowałby Parlament, a zatwierdzała Rada); umożliwienie przewodniczącemu Komisji wyboru członków na podstawie preferencji politycznych, przy jednoczesnym zachowaniu równowagi geograficznej i demograficznej oraz mechanizm votum nieufności wobec indywidualnych Komisarzy;
  • znacznie większa przejrzystość Rady - państwa członkowskie powinny publikować swoje stanowiska w kwestiach legislacyjnych;
  • referenda w całej Unii dotyczące ważnych kwestii (np. poparcia wspomnianych propozycji reform); większe prawo głosu dla obywateli - Unia powinna obowiązkowo stworzyć odpowiednie mechanizmy uczestnictwa w polityce, a europejskie partie polityczne powinny mieć większe znaczenie.

Lepsza współpraca na poziomie Unii

Posłowie domagają się większej władzy dla UE w kwestiach związanych ze środowiskiem oraz większego udziału kompetencji UE w pewnych obszarach, które obecnie należą do kompetencji poszczególnych państw. Są to zdrowie publiczne (szczególnie transgraniczne zagrożenia dla zdrowia oraz zdrowie i prawa reprodukcyjne), ochrona ludności, przemysł i edukacja. Obecny podział kompetencji należy dalej rozwijać w obszarach takich, jak energetyka, sprawy zagraniczne, bezpieczeństwo zewnętrzne i obronność, polityka granic zewnętrznych oraz infrastruktura transgraniczna.

Sprawozdanie przygotowało pięcioro współsprawozdawców reprezentujących zdecydowaną większość w Parlamencie. Przyjęto je 305 głosami za, 276 przeciw, a 29 posłów wstrzymało się od głosu. Towarzyszącą mu rezolucję przyjęto 291 głosami za, przy 274 głosach przeciw i 44 głosach wstrzymujących się. Tutaj można znaleźć cytaty z wypowiedzi pięciorga głównych posłów.

Przyjęcie tego sprawozdania jest odpowiedzią Parlamentu na oczekiwania obywateli dotyczące skuteczniejszej i bardziej demokratycznej Unii zgodnie z propozycjami Konferencji w sprawie przyszłości Europy.

Kolejne kroki

Posłowie ponowili apel o zmianę traktatów unijnych. Wezwali też Radę, aby „niezwłocznie i bez dyskusji przedłożyła wnioski [...] Radzie Europejskiej". Teraz to szefowie państw lub rządów Unii muszą zwołać konwent - zdecyduje o tym zwykła większość głosów. W grudniu swoje propozycje ma przedstawić prezydencja hiszpańska w Radzie Unii Europejskiej. Dowiedz się, jak zmienia się traktaty Unii Europejskiej.