Toekomst van de EU: Parlement stelt wijzigingen van de Verdragen voor

22-11-2023 - Na de Conferentie over de toekomst van Europa en gezien de ongekende uitdagingen en meerdere crises in de EU, heeft het EP voorgesteld om de EU te veranderen.

Het Parlement pleit voor hervormingen zodat de EU beter in staat is om op te treden en de EU-burgers meer inspraak krijgen.

De EP-leden stellen onder andere het volgende voor:

  • een sterker tweekamerstelsel en minder impasses door meer besluiten bij gekwalificeerde meerderheid en via de gewone wetgevingsprocedure;
  • een volwaardig initiatiefrecht en de rol van medewetgever voor het Parlement bij de vaststelling van de langetermijnbegroting;
  • een volledige herziening van de regels voor de samenstelling van de Europese Commissie, die voortaan de "Europese Uitvoerende Macht" zou heten. Zo zou de voorzitter worden gekozen nadat het Parlement een kandidaat nomineert en de Europese Raad deze goedkeurt, wat een omkering van het huidige proces zou betekenen. Daarnaast zouden er 15 Eurocommissarissen zijn (roulerend tussen lidstaten), zou de Commissievoorzitter zijn of haar college kunnen kiezen op basis van politieke affiniteit, zonder daarbij het geografisch en demografisch evenwicht uit het oog te verliezen, en zou er een mechanisme voor de afkeuring van individuele Eurocommissarissen komen;
  • aanzienlijk meer transparantie in de Raad door standpunten van de lidstaten over wetgevingsaangelegenheden te publiceren; en
  • een verplichting voor de EU om passende mechanismen voor participatie in te voeren en Europese politieke partijen een grotere rol te geven zodat burgers meer inspraak krijgen.

Meer samenwerking op EU-niveau

De EP-leden dringen aan op meer bevoegdheden voor de EU op het gebied van milieu. Daarnaast pleit het Parlement voor gedeelde bevoegdheden op de volgende gebieden die momenteel onder de exclusieve bevoegdheid van de lidstaten vallen: volksgezondheid (grensoverschrijdende gezondheidsbedreigingen en seksuele en reproductieve gezondheid en rechten), civiele bescherming, industrie en onderwijs. De bestaande gedeelde bevoegdheden moeten verder worden ontwikkeld op het gebied van energie, buitenlandse zaken, buitenlands veiligheids- en defensiebeleid, buitengrenzenbeleid en grensoverschrijdende infrastructuur.

Het verslag, dat werd opgesteld door vijf corapporteurs die samen een grote meerderheid in het Parlement vertegenwoordigen, werd goedgekeurd met 305 stemmen vóór, 276 stemmen tegen en bij 29 onthoudingen. De bijbehorende resolutie werd goedgekeurd met 291 stemmen voor, 274 stemmen tegen en bij 44 onthoudingen. Citaten van de vijf corapporteurs vindt u hier.

Door dit verslag goed te keuren lost het Parlement de verwachtingen van de burgers in, die een doeltreffendere en democratischere EU willen, in overeenstemming met de voorstellen die zijn voortgekomen uit de Conferentie over de toekomst van Europa.

Volgende stappen

De EP-leden hebben hun oproep tot wijziging van de EU-Verdragen opnieuw kenbaar gemaakt en de Raad verzocht om de voorstellen onmiddellijk en zonder beraadslaging aan de Europese Raad toe te sturen. Het is nu aan de EU-staatshoofden en -regeringsleiders om een conventie bijeen te roepen, waarvoor een gewone meerderheid nodig is. Het Spaanse voorzitterschap van de Raad zal de voorstellen naar verwachting in december naar de Europese Raad sturen. Meer informatie over hoe de EU-Verdragen worden gewijzigd vindt u hier.