Voorstellen en Thema's

Burgerinformatie, burgerparticipatie en jeugdzaken: Om de deelname van burgers aan de Europese democratie te vergroten en ervoor te zorgen dat hun stem te allen tijde wordt gehoord, stelt de plenaire vergadering van de Conferentie voor om de aan hen verstrekte informatie te verbeteren door het opzetten van een officiële website met een overzicht van de manier waarop zij kunnen deelnemen aan democratische beslissingen, een digitaal platform voor het delen van ideeën, vragen en standpunten van burgers en een mobiele applicatie waarin het EU-beleid in duidelijke taal wordt gepresenteerd. Op gezette tijden moeten burgervergaderingen worden gehouden waarvan de resultaten door de instellingen in aanmerking moeten worden genomen. Om in de wetgeving rekening te houden met de belangen van jongeren, moeten bij alle EU-wetgeving de gevolgen voor jongeren worden beoordeeld. De plenaire vergadering riep ook op tot een minimumniveau van onderwijs over de EU, zowel op scholen als via maatschappelijke organisaties. De EU moet het maatschappelijk middenveld en vrije, pluralistische en onafhankelijke media verder ondersteunen. Ook de bescherming van journalisten en de bestrijding van desinformatie en buitenlandse inmenging moeten een prioriteit zijn.

Democratie en verkiezingen: Om de Europese democratie te versterken, moet de EU, aldus de plenaire vergadering van de Conferentie, in de eerste plaats de gemeenschappelijke democratische waarden intern versterken, zodat zij haar democratische model in derde landen kan bevorderen. Om het democratische gehalte van de EU te verbeteren, moet het Europees Parlement het recht hebben om een EU-breed referendum te initiëren. Het kiesrecht van de EU moet zodanig worden gewijzigd dat sommige leden worden gekozen aan de hand van een lijst die de hele EU bestrijkt, en dat alle burgers aan de stemming kunnen deelnemen. De voorzitter van de Commissie moet rechtstreeks of via een lijsttrekkerssysteem worden gekozen. De plenaire vergadering stelde ook voor het Europees Parlement meer rechten toe te kennen, waaronder het recht van wetgevingsinitiatief en het recht om over de EU-begroting te beslissen.

EU-besluitvormingsproces: De EU moet beter kunnen optreden, aldus de plenaire vergadering van de Conferentie. Daartoe moet over alle kwesties waarover in de Raad met eenparigheid van stemmen wordt besloten, met gekwalificeerde meerderheid worden besloten, met uitzondering van de toelating van een nieuw lid tot de EU en wijzigingen van de grondbeginselen van de EU. Om de transparantie van de besluitvorming te verbeteren, moeten de vergaderingen van de Raad en het Europees Parlement online worden uitgezonden. Met het oog op een betere verantwoordingsplicht moet het enquêterecht van het Europees Parlement worden versterkt, aldus de plenaire vergadering. Om de EU begrijpelijker te maken, kunnen de namen van de EU-instellingen zodanig worden gewijzigd dat ze lijken op de namen van nationale instellingen. Er moet opnieuw een debat worden geopend om te overwegen een EU-grondwet aan te nemen.

Subsidiariteit: de plenaire vergadering beschouwt subsidiariteit als een essentieel beginsel voor de werking van de EU. Daarom stelde zij voor dat nationale parlementen en regionale parlementen die wetgevende bevoegdheden hebben, de mogelijkheid krijgen om een wetgevingsinitiatief op Europees niveau voor te stellen. Het Comité van de Regio's moet een belangrijkere rol krijgen in de institutionele architectuur van de EU, en de sociale partners en maatschappelijke organisaties moeten beter bij het besluitvormingsproces worden betrokken.